Mardin’in Tarihi Mirası: Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi
Mardin, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan bir şehirdir. Bu zenginliklerden biri de Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi’dir. Mor Behnam ile kız kardeşi Saro adına yapılan ve şu anda Kırklar Kilisesi olarak da bilinen kilise, erken dönem Hristiyan efsanelerinden aldığı isimlerle anılır ve 6. yüzyılın ortalarında inşa edilmiştir.
Mimari Yapı ve Özellikleri
Kilise, doğu-batı yönünde 12 masif sütun üzerine oturtulmuş kemerlerle taşınan tavan bölümü düzgün kesme taşlarla örülüdür. Bu yapı, dönemin mimari anlayışının önemli bir örneğini oluştururken, estetik ve işlevsellik açısından da dikkat çekicidir. Kilisenin dış cephesindeki işlemeler ve detaylar da dönemin mimari ustalığını yansıtmaktadır.
Tarihi Süreçteki Rolü
1293 yılında Mardin Süryani Kadim Patriklik Merkezi olduktan sonra, halkın ruhani ve idari işleri Kırklar Kilisesi’nden idare edilmeye başlanmıştır. Kilisenin avlusunda bulunan tavanları kesme taşla örülmüş odalarda patrikler ve metropolitler ikamet etmişlerdir. 1850 yılında bu odaların yerine yeni bir patriklik merkezi inşa edilmiş, 1925 yılında ise bu mekan genişletilerek yanına kesme taşlardan bir divanhane yapılmıştır.
Eğitim ve Kültür Merkezi Olarak Kullanımı
Kırklar Kilisesi, sadece dini amaçlarla değil, aynı zamanda eğitim ve kültür faaliyetleri için de önemli bir merkez olmuştur. 1799 yılında burada bir okul açılmış ve 1825-1899 yılları arasında faal olarak hizmet vermiştir. 1928 yılına kadar eğitim ve öğretim faaliyetleri devam etmiş, kilise Mardin’in eğitim hayatına önemli katkılar sağlamıştır.
Sonuç
Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi, Mardin’in tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan önemli bir yapıdır. Hem mimari özellikleri hem de tarihsel süreçte oynadığı rol ile şehrin önemli simgelerinden biridir. Ziyaretçiler için tarihi ve kültürel bir yolculuk yapma fırsatı sunan bu kilise, Mardin’in zengin mirasını keşfetmek isteyenler için mutlaka görülmeye değer bir destinasyondur.
