Çelebi Mehmet Medresesi: Tarih ve Estetiğin Buluşma Noktası

Giriş

Amasya, tarihi zenginlikleri, mimari eserleri ve kültürel mirasıyla öne çıkan bir şehirdir. Bu şehirde bulunan Çelebi Mehmet Medresesi, Osmanlı döneminin önemli eserlerinden biridir. Çelebi Sultan Mehmet tarafından 1414 yılında yaptırılan medrese, Selçuklu medreseleri planını benimseyerek, dönemin estetik ve mimari anlayışını yansıtmaktadır.

Osmanlı Estetiğinin İncisi: Çelebi Mehmet Medresesi

Tarih Kokan Anıtsal Kapı

1414 yılında Ebubekir Mehmet Bin Hamza tarafından yapılan Çelebi Mehmet Medresesi, Osmanlı estetiğinin izlerini taşıyan kare planlı bir yapıdır. Doğusundaki anıtsal kapı, medresenin girişini taçlandıran önemli bir detaydır. Kapının üzerinde yer alan tek satırlı ve üç bölümlü kitabe, medresenin tarihini ve yapım amacını günümüze taşımaktadır. Renkli kesme taş ve mermerin ustalıkla kullanıldığı giriş, medresenin görkemini vurgular.

Eyvan Biçimli Taç Kapı

Medresenin en dikkat çekici bölümlerinden biri, kırmızı ve beyaz renkte kesme taş dizileriyle bezenmiş eyvan biçimli taç kapıdır. Bu estetik detay, yapıya zarafet katan unsurlardan biridir. Eyvanın her iki yanında yer alan sivri kemerli geniş bölmeler, mimari dengenin ve estetiğin önemli birer parçasıdır.

Göz Alıcı Ahşap Kapı

Medresenin içinde bulunan eyvanlı ana dershanelerde dikkat çeken diğer bir öğe, sekiz köşeli yıldızlarla bezenmiş ahşap kapıdır. Bu kapı, oyma tekniği ile yapılmış ve Ankara Etnografya Müzesi’nde sergilenen orijinaliyle aynı güzellikte korunmuştur.

Avlu ve Dershaneler

Moloz taş ve tuğla malzemeden inşa edilen Çelebi Mehmet Medresesi’nin geniş avlusunda üç tarafında dershaneler bulunmaktadır. Eyvanlı ana dershanelerin üzeri kubbe ile örtülüdür. Her iki yanında tonoz örtülü revaklar, medresenin sükunetini ve huzurunu arttıran detaylardır. Kırmızıbeyaz taşla yapılan kemerler, Osmanlı dönemi mimarisinin inceliklerini sergiler.

Saat Kulesi: Zamanın Tanığı

Medresenin girişi üzerinde yer alan tuğladan yapılmış silindirik gövdeli saat kulesi, Amasya Valisi Ziya Paşa tarafından 1865 yılında eklenmiştir. Minareye benzeyen bu kulede üç çember görülür. Göz alıcı şerefeye benzer bir gezmelik, kulenin estetik değerini arttırır. Saat kadranları, çan ve yuvarlak kemerli küçük pencerelerle süslenmiştir. Kulenin üstü, Osmanlı mimarisinin zarafetiyle kubbe ile örtülmüştür.

Sonuç

Çelebi Mehmet Medresesi, tarihi ve estetiği bir araya getiren bir anıttır. Osmanlı dönemi mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan bu medrese, geçmişin izlerini günümüze taşıyan bir tarih şaheseridir. Anıtsal kapısı, eyvan biçimli taç kapısı, avlu ve dershaneleri, ahşap kapısı, saat kulesi ile Çelebi Mehmet Medresesi, Amasya’nın kültürel zenginliğine değer katan nadide eserlerden biridir. Günümüzde ziyaretçilere açık olan medrese, tarihi dokusunu koruyarak gelecek kuşaklara aktarmaya devam etmektedir.