Hatay ili, Türkiye’de, Akdeniz Bölgesinde bulunmaktadır. Hatay ili hem tarihi açıdan hem de coğrafi açıdan değerli bir şehrimizdir. Hatay gezilecek yerler açısından da zengindir, birçok ilçesi ve tarihi değerleri bulunmaktadır. Medeniyetler şehri olarak, bilinmektedir. Gezilmesi ve görülmesi gereken bir ilimizdir. Tarihten hala izler taşıyan bu güzel şehrimiz için, Hatay gezilecek yerler listesini oluşturmak istedik.
Hatay Gezilecek Yerler Listesi
- Payas Kalesi
- Hatay Arkeoloji Müzesi
- Antakya (Hatay) Kalesi
- St. Pierre Kilisesi
- Musa Ağacı
- Asi Nehri
- Beşikli Mağara
- Batıayaz Yaylası
- Eski Antakya Evleri
- Samandağ Sahili
- Kharon Cehennem Kayıkçısı
- Vespasianus-Titus Tüneli
- Vakıflı Köyü
- Harbiye Şelalesi
Payas Kalesi
Payas Kalesi, Hatay’ın Payas ilçesinde yer almaktadır. Kale, Haçlı seferleri sırasında, Cenevizliler tarafından yapılmış, Osmanlılar tarafından restore edilmiştir. Kale, Payas’ın değerli yapıtlarından biridir.
Yavuz Sultan Selim’in, Mısır seferi sonrası kale, Osmanlıların eline geçmiştir. Kale, düşman saldırılarından korunmak için, büyük bir su hendeği ile çevrilidir. Kalenin, 8 kulesi vardır.
Hac yolu üstünde yer alması sebebiyle, Osmanlılar için, önemli bir kale olmuştur. Bu sebeple, Cenevizlilerden temel yıkıntıları ile, kalan kaleyi sökerek, yeniden kale ve hendeği yapmışlardır.
Külliye, cami, hamam ve imaret daha sonradan yapılmış ve tamamlanmıştır. Kale, bir dönem karakol ve sefer karargahı olarak, kullanılmıştır. Kale, limanı ve kervansarayı ile önemini korumaya devam etmektedir. Payas, günümüzde de sanayi ve ticarete yönelik ekonomisi, tarihi ve doğal güzellikleri ile, önem taşıyan bir yerdir.
Payas Kalesi’ne Nasıl Gidilir?
Ulaşımı, toplu taşıma araçları ve özel araçlar ile, sağlanmaktadır. Payas ilçesinden, caminin yanında ki sahil yolunu takip ederek, İnönü yolu üzerinden gidebilirsiniz.
Hatay Arkeoloji Müzesi
Hatay Arkeoloji Müzesi, Hatay’da, Antakya’da yer almaktadır. Kazı çalışmalarının, 1932 yılında başladığı bilinmektedir. Araştırmalarda, müzenin esas zenginliğini oluşturan mozaikler ortaya çıkartılmıştır. Bu eserler merkezi Antakya’da olmak üzere, Harbiye, Güzelburç, Samandağ, Narlıca ve çevresinde yapılmış kazılarda ortaya çıkarılan mozaiklerdir. Böylelikle Hatay gezilecek tarihi yerler arasında yer veriyoruz.
Antakya’da ki 1933-1939’lu yıllarda kazı çalışmalarında Roma dönemine ait kalıntılar kentin zenginliğini ortaya çıkarmıştır. Ortaya çıkarılan zengin mozaik koleksiyonu, günümüzde Dünya’nın, yaklaşık olarak 20 müzesinde özel koleksiyon olarak eklenmiş durumdadır.
Kazılarda çıkarılmış eserlerin, tek yerde toplanması için, başlayan çalışmanın ardından tamamlanan Antakya Arkeoloji Müzesi, Hatay’ın Anavatan’a katılışının 10. yılında ziyaretçilere açılmıştır.
Eski müze binasının ihtiyaçları karşılayamaması ve koleksiyonu iyi sergileyememesi nedeniyle, Hatay Arkeoloji Müzesi, 28 Aralık 2014’de hizmete açılmıştır. Müzede, sergi salonları bulunmaktadır. Salonların her birinde farklı bir tema işlenmiştir.
Hatay Arkeoloji Müzesi’ne Nasıl Gidilir?
Müzeye özel araç ve toplu taşıma araçları ile gidebilirsiniz. Antakya- Reyhanlı yolu üzerinden, Maşuklu Beldesine doğru yola çıkılır ve St. Pierre Kilisesine yakın bir konumdadır. Toplu taşıma araçları ile, Reyhanlı ve Maşuklu’ya gelen araçlar ile gidebilirsiniz.
Antakya (Hatay)Kalesi
Antakya (Hatay) kalesi, Antakya Merkez’e, 3 kilometre uzakta yer almaktadır. İstanbul’da ki surlardan sonra Türkiye’nin en uzun sur duvarları olan kaledir.
Milattan önce, 300 yılları Büyük İskender’in generallerinden, Seleukos I. Nikator dönemi inşa edilmiştir. Hatay gezilecek yerler arasında gidip, görülmesi gereken bir yapıdır.
Kalenin, Kuzey’de Halep kapısı, Doğu’da demir kapı, Güney’de şam kapısı, Batı’da köprü kapısı, Kuzeybatıda köpek kapısı olarak 5 kapısı vardır. Kale, Dünya’nın önemli yapıları arasındadır. Bu zamana kadar sırasıyla, Seleukos, Romalılar, Bizans, Haçlılar, Selçuklu ve Osmanlı tarafından kullanılmış bir kaledir. Surları, yaklaşık 12 km uzunluktadır.
Depremlerden ve savaşlardan olumsuz etkilenmiş, harap olmuştur. Bugün ayakta olan duvarları 6. Yy’ da Bizans İmparator Justianus tarafından yaptırılmıştır. Kale duvarı, Asi Nehri kenarından başlar.
St. Pierre Kilisesi
Saint Pierre Kilisesi, diğer adı ile, Aziz Petrus Kilisesi, Stauris dağının batısında kayalara oyulmuş bir yapıdır. 13 metre genişliği vardır. Yaklaşık 7 metre yükseklikte bir mağaradan oluşmuştur. Hristiyanlığın en eski kiliseleri arasındadır.
Barnabas’ın Tarsus’a giderek Paulos’u Antakya’ya getirmesi, Antakya’da Hristiyanlığı yaymaları ve bu dini kabul edenlere Hristiyan adının verilmesi Antakya’da gerçekleşmiştir. Hristiyanlar Petrus’u kilisenin kurucusu ve başpapazı olarak, kabul etmiştir. Günümüzde kilisenin taban mozaiği parçaları ve sunak sağında, duvar boyası izleri kalmıştır.
St. Pierre Kilisesi, Hatay gezilecek tarihi yerler arasında yer alıyor. Dağa açılan tüneli, burada toplanan Hristiyanların baskınlar sırasında kaçmak için kullandıkları biliniyor. Kayalardan sızarak, toplanan su vaftiz amaçlı kullanılmıştır. Son zamanlara kadar ziyaretçilerin şifalı kabul ederek içtikleri, hastalara götürdükleri, bu su sızıntısı depremler nedeniyle azalmıştır.
Kilisenin ortasındaki taş sunağın üstünde, Antakya’da kutlanan Saint Pierre Kürsüsü Bayramı için, yerleştirilen taştan bir kürsü vardır. Sunağın üstünde ki mermer Saint Pierre heykeli 1932 yılında yerleştirilmiştir. Kilisenin restorasyon görmüş halidir.
Belirli bir dönem, mezarlık olarak kullanıldığı bilinmektedir. Kilisenin iç kısmında ve sunağın çevresinde de mezarlar bulunmuştur. Kilise günümüzde bir müze konumundadır.
Musa Ağacı
Musa Ağacı, Hatay’da Samandağ ilçesinde yer almaktadır. Bilinen efsaneye göre, Hz. Musa’nın, su içmeye giderken toprağa diktiği asanın, ölümsüzlük suyu ile yeşerip büyümesidir. Hz. Musa dereye gidip su içip geldikten sonra, asanın filiz verdiğini ve yeşerdiğini görür.
Musa ağacı adı da buradan gelir. Yüzyıllardır, hala ayakta olan ağaç heybetini koruyor. Musa ağacı bir çınar ağacıdır. 7 metre yüksekliği vardır. Ağaç hem doğal güzelliği ile hem de heybetiyle beğenileri toplamaktadır.
Tarihi çınar ağacı, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak, kültür varlıkların koruma kurulu tarafından korunmaya alınmıştır. Samandağ’ın kültürel zenginliğidir. Burada bir çay molası vermek için, gelebilirsiniz.
Asi Nehri
Asi Nehri, Lübnan’dan Bekaa vadisi doğusundan gelerek, Hatay’dan Akdeniz’e dökülmektedir. Nehrin uzunluğu, toplamda 550 km’dir. Kış ve ilkbahar mevsimlerinde taşkın olduğundan dolayı, su baskını olmuştur. Orantes olarak bilinen Asi Nehri, Hatay için, önem taşıyan bir konumdadır.
Türkiye-Suriye sınırında akar. Nehir havzasını, Büyük Rift vadisinin bir parçası olan, Ölüdeniz fayı belirlemektedir. Hatay’dan geçmesi önemlidir. Hatay gezilecek yerler içinden görmeniz gereken bir değere sahiptir.
Beşikli Mağara
Beşikli mağara, Vespasianus-Titus tünelinin olduğu yerdedir. Tünelin deniz tarafında ki girişine göre, sağ tarafta 100 metre kadar uzaklıkta bulunan, Beşikli Mağara, kaya mezarlarının en geniş ve en ünlülerinden olup, içerisinde bölümler halinde on iki mezar vardır.
Mezarlar, birbirlerinden duvarlar ile ayrılmıştır. Bu taş mezarlar, taş sütunlar ve kemerlerin birbirine bağladığı bölümler halinde olup, yukarıdan aşağıya, yine taş merdivenlerle inilmektedir.
Kayaların oyulması ile, meydana getirilen, yer yer kapıların açıldığı bölümlerdeki sütunlar, sütun başlıkları, kademeler ve üst örtüyü kısmen süsleyen motifler, orijinallerine uygun biçimde yapılmıştır.
Batıayaz Yaylası
Batıayaz yaylası, Musa dağı eteklerinde kurulu olan, Samandağ’a bağlı bir köydür. Bir diğer adıyla, Teknepınar Antakya merkeze 20 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Yaz aylarında, daha kalabalık olan bir yerdir.
Tertemiz havası, doğal güzelliği, kaynak suları ile güzel bir alandır. Kültürel bir zenginliğe sahip yayla köyüdür. Ermeni kilisesi ve eski Ermeni yapılar burada yer almaktadır. Çağlayan ve Karapınar mesire alanları, buz gibi sularıyla bilinmektedir.
Batıayaz Yaylası’na Nasıl Gidilir?
Antakya’dan 20 km uzaktadır. Özel araçlar ile, ulaşım sağlanmaktadır.
Eski Antakya Evleri
Eski Antakya evleri, Antakya İlçesinin sokaklarını gezerken görebileceğiniz, yaklaşık 200 yıllık geçmişi olan eski evlerdir. “Medeniyetler şehri“ olarak bilinen ve birçok kültürel zenginliğe sahip olan, Hatay’ın, Antakya ilçesinin tarihi sokaklarında yer almaktadır.
Yapılar, taş ve ahşaptan yapılmış eski evlerdir. Kentin tarihini yaşatmaktadır. Bu İlimize özgü, sarı, beyaz kalker taşı ahşap ve kerpiç yapıları yer alıyor. Evler, Kentin tüm karakteristik özelliklerini taşımaktadır.
Evlerin çoğu iki katlı, taş duvarlı, süs havuzlu avlulu şekildedir. Bu güzel sokakları mutlaka gezip görmelisiniz. Evlerin bazıları, otel ve kafe olarak hizmet vermektedir. Dar sokakları vardır.
Yapıların bazılarına ise, restorasyon yapılması gerekmektedir. Yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktası olan sokakları, Hatay gezilecek yerler arasında görmelisiniz.
Samandağ Sahili
Samandağ Sahili, Hatay’ın, Samandağ ilçesinde bulunan sahildir. 15 km boyu ile, Türkiye’de ki en uzun sahildir. Halka açık plajı vardır. Dünya’da ki en uzun sahillerden biridir. Burası aynı zamanda nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağalarının üreme alanları arasındadır.
Sahilin ince kuma sahip olması da halk tarafından sevilen bir özelliğidir. Harika manzarası ve güzel denizi ile buraya gelerek deniz, kum, güneşin tadını çıkarabilirsiniz. Hatay gezilecek yerler arasında gidilmesi gereken bir yerdir. Ayrıca deniz, sörf yapmak için de uygundur.
Samandağ Sahili’ne Nasıl Gidilir?
Samandağ ilçesine giden, toplu taşıma araçları ile, ya da tabelaları takip ederek, özel araçlarınızla gidebilirsiniz.
Kharon Cehennem Kayıkçısı
Kharon Cehennem Kayıkçısı, St. Pierre Kilisesine yaklaşık 200 metre uzaklıktadır. Kayalara oyulmuş, Yunan mitolojisinde ismi geçen Cehennem Kayıkçısı, Kharon zamanından kalan büyük bir büsttür. Kabartma bir peçe ile başı kapatılmış bir kadın portresine benzemektedir.
Antiochos zamanı çoğu insanın ölüm sebebi olan veba salgını zamanında yapılmıştır. Kharon kabartması yüzü Kuzeye dönük ve Antakya’yı görür şekildedir. Kabartmada ölüm ile ilgili birşeyler yazmaktadır fakat tam okunamaz.
Bir düşünceye göre, ‘Benim servetim ayaklarımın altındadır’ yazmaktadır. Bu nedenle, büstün altı defalarca hazine arayanlar tarafından aranmıştır. Ancak, servet kelimesi ile anlatılmak istenenin büstün baktığı, Antakya şehri olduğuna inanılmaktadır.
Büstün sağ yanında ise zambak şeklinde bir sepet taktığı görülmektedir.
Yunan Mitolojisine göre, Kayıkçı Kharon, ölülerin ruhlarını Stiyks ırmağından geçirip yer altı ülkesine götürmekle görevlidir. Kharon ölülerden bazılarını kayığına alıyor, bazılarını da yalvarmalarına kulak asmadan kıyıda bırakıyordu.
Kharon’un kıyıda bıraktıkları öldüklerinde kendilerine dini tören yapılmayanlardı. Bunlar, yer altı Tanrısı Hades’in yönetimine girmeden, 100 yıl boyu ıstırap çekecek ve boşlukta dolaşacaklardı. Oldukça eski ve dikkat çekici olan bu büstü, Hatay gezilecek tarihi yerler listesine ekleyebilirsiniz.
Vespasianus-Titus Tüneli
Vespasianus-Titus tüneli, Hatay’da, Samandağ ilçesi sınırları içinde, ilçenin 5 km kadar kuzeyinde, dağlık bir yamaç da bulunmaktadır. Titus Flavius Vespasianus tarafından yaptırılmış tüneldir.
Yüzyıllık bir geçmişinin olduğu bilinmektedir. Tünel, dere ağzında, iç liman olarak 300’lü yıllarda I. Seleukos Nikator’un kurduğu Nikator ismi ile bilinen tarihi kentin liman kısmına doğru bakmaktadır.
Limanın dağdan gelecek sel suları ile dolacağı düşünülür. Bu sebeple Titus derenin önünü duvar ile kapatmış ve dere ile duvarın bölümüne, deniz arasındaki dağ delinerek tünel yapılmıştır.
Tünel yaklaşık 120 metre uzunluğundadır. Genişliği ise 6 metredir. Tünel Titus, Vespasian ve Antoninus pius zamanı yapılmıştır. 2014’de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklendi.
Tünelin, deniz kısmına doğru bakan kaya mezarları vardır. Kaya mezarları tünelden, 100 metre kadar uzaklıktadır. Kaya mezarlarının olduğu yerde yer alan büyük çukur, kaya mezarlarından daha farklı yapılmıştır.
Hatay gezilecek yerler arasında, önem taşıyan farklı bir yerdir. Burası Beşikli Mağara olarak bilinmektedir. Nikator, Antik Kentin üst bölgesinde tapınak kalıntısı bulunmuştur. Kayalık bir bölgedir, çok sayıda mağara vardır.
Vespasianus-Titus Tüneli’ne Nasıl Gidilir?
Hatay’ın, Samandağ ilçesine tolu taşıma araçları ile, ya da özel araçlarınız ile giderek, tünele ulaşımı sağlayabilirsiniz.
Vakıflı Köyü
Vakıflı Köyü, Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alıyor. Sakin ve huzurlu kasaba havasında bir köydür. Akdeniz’e yüzünü dönmüş, serin, oksijenli güzel bir yerdir. Hatay gezilecek yerler içerisinde, yer almalıdır. Vakıflı Köyü, 150 kişilik nüfusa sahiptir. Köyün, ilçeye uzaklığı yaklaşık, 3 kilometredir.
Türkiye’nin, bütün nüfusu Ermenilerden oluşan tek köyüdür. Homojen bir yapı içindedir. Tarih serüvenini devam ettiren köyde, gelenekler de yüzyıllardır bozulmadan sürdürülmektedir.
Genelde her yıl, ağustos ayının ikinci pazar günü kutlanan ve Hristiyan âlemince kutsal olarak kabul edilen Meryem Ana Yortusu, dinsel bir şölen olmanın yanı sıra farklı din ve mezhepleri bir araya getiren, kaynaştıran bir zemine de ev sahipliği yapar.
Törene dünyanın değişik yerlerine yayılmış Vakıflı köylüleri ve ülkemizin değişik yerlerinden gelen Ermeniler, Sünniler, Aleviler ve hatta Yahudiler de katılmaktadır. Gelen misafirler bölgemizin yaz aylarına farklı bir dinamizm katar.
Harbiye Şelalesi
Harbiye Şelalesi, Hatay’ın, Defne ilçesinde, Harbiye mahallesinde yer almaktadır. İl merkezinden 7 km uzaktadır. Vadinin güneyinden çıkan sular, şelaleyi oluşturur. Sonra ise, Asi Nehri’ne dökülür. Roma zamanlarını beri bilinen Harbiye veya Daphne adları ile de bilinmektedir. Mitoloji tarihinde, Şelalenin hikayesi vardır.
Hikayesine göre, Nehir Tanrısının kızının peşinden koşan aşk, şiir ve müzik tanrısından Apollo’dan kurtulmak isteyen Daphne’nin hikayesi oldukça meşhur olmuştur. Tanrıya yalvaran Daphne’nin, yakarışlarını duyan toprak ana, Daphne’nin bedenini ağaca, kollarını dallara ve saçlarını da yapraklara dönüştürür.
Şelalenin oluşumunun ise, Daphne’nin gözyaşlarından oluştuğuna inanılmaktadır. Doğal ve harika bir manzaraya sahiptir. Ağaçlık alanların arasında restoran, yöresel ürünlerin satıldığı tezgahlar, çay bahçeleri vardır.
Hatay Yöresel Lezzetleri
Hatay’a gelmişken, Hatay’ın birbirinden lezzetli yemeklerinden yemeden, mezelerinin ve tatlılarının tadına bakmadan, dönmemelisiniz. Gastronomi şehri Hatay’a özgü, 500’e yakın yemek çeşidi vardır. Hatay mutfağının, birçok lezzetli yemeğini şehir merkezinde yer alan restoranlarda veya ev yemekleri yapan mekanlarda, yiyebilirsiniz. Hatay yöresel lezzetleri detaylandıracak olursak;
- Hatay Usulü Kağıt Kebabı: Dana kıyma, biber, maydanoz, sarımsak ve baharatlarla, ince kağıt gibi şekil verilerek yapılan, Hatay’a özgü kebap çeşididir.
- Belen Tava: Kuşbaşı et, biber, soğan, sarımsak, baharatlar ile yapılan, Hatay’ın, en lezzetli yemeklerinden biridir.
- Mütebbel: Yoğurt, patlıcan ve tahin ile yapılan ve sevilen mezelerden biridir.
- Biberli Ekmek: Küçük hamur parçalarının üzerine salça, biber sürülerek, baharat eklenerek yapılan hamur işidir.
- İskenderun Döneri: Sevilen meşhur yemeklerden birisidir.
- Fellah Köfte: Köftelik bulgur ile minik toplar yapılır, üzerine domates sos, yoğurt ve maydanoz eklenir.
- Kaytaz Böreği: Küçük küçük hamurların içine kıyma harcı koyularak yapılmaktadır. Antakya’ya özgüdür.
- Çökelek Salatası: Hatay’da ki restoranlarda sıkça sunulan salata çeşididir.
- Antakya Kömbesi: Hatay’ın sevilen bir hamur işidir. Hamurunda, yoğurt, yumurta kullanılmaz. Damla sakızı, mahlep, karanfil, zencefil gibi baharatlar ile, yapılır.
- Kerebiç: Hatay’a özgü bir ramazan tatlısıdır. Lübnan tatlısıdır. Ceviz veya fıstık ile tercih edilebilir.
