Alagöz Karargah Müzesi, Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı Alagöz köyünde bulunan tarihi bir yapıdır. Sakarya Savaşı sırasında düşmanın Polatlı yakınlarına kadar ilerlemesi üzerine Batı Cephesi Komutanlığı, Ankara-Polatlı arasındaki Alagöz köyünü cephe karargahı olarak seçmiştir. Bu köyün halkından, Türkoğlu Ali Ağa’ya ait çiftlik evi karargâh olarak kullanılmıştır.
Tarih ve Önemi
Atatürk, Sakarya Meydan Muharebesi’nin başlangıç tarihlerinden biri olan 23 Ağustos 1921’den 13 Eylül 1921’e kadar, yani 22 gün 22 gece boyunca kesintisiz olarak savaşın büyük bir kısmını bu binada idare etmiş ve tarihî kararlarını burada vermiştir. Bu bina aynı zamanda Atatürk’ün Nutuk adlı eserinde “12 Ağustos 1920 günü Erkan-ı Harbiye Umumi Reisi Fevzi Çakmak Paşa hazretleriyle beraber Polatlı ilçesinde cephe karargâhına gittim.” şeklindeki notunu yazdığı yer olarak da bilinmektedir.
Restorasyon ve Müze Haline Getirilmesi
Sakarya Savaşı’nın sona ermesinin ardından bina, sahipleri olan Ali Türkoğlu ve oğulları tarafından 1965 yılına kadar ev olarak kullanılmıştır. 1965 yılında varisleri tarafından Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilen bina, 1967 yılında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan Anıtkabir Müze Müdürlüğü’ne devredilerek restore edilmiş ve müze haline getirilmiştir.
Alagöz Karargâh Müzesi, 10 Kasım 1968 tarihinde sadece üst katı tanzim edilerek teşhire açılmış, alt kat odaları ise 1983 yılında yapılan yeni bir düzenlemeyle teşhire açılmıştır. Müze, Anıtkabir Komutanlığı’na bağlı olarak faaliyet göstermektedir.
Müze İçeriği
Bina, iki katlı olup giysi odası, kitaplık ve hatıra eşya odası, zabitan yemek odası, mutfak, muhabere odası, başkumandanlık odası, kurmay heyeti odası, dinlenme odası, yaverler odası, Atatürk’ün yatak odası, Atatürk’ün yemek odası ve hizmet eri odası olmak üzere 12 odadan oluşmaktadır. Müze, ziyaretçilere Sakarya Meydan Muharebesi dönemine ait önemli bir tarihi ve kültürel mirası sunmaktadır.
