Amasya Bedesteni: Tarih Kokan Bir Miras
Amasya, tarihiyle, kültürel zenginlikleriyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir. Şehrin tarihine tanıklık eden ve geçmişten günümüze miras kalan yapılar arasında özel bir yere sahip olan Amasya Bedesteni, II. Bayezid döneminde Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmış olup, zaman içinde yaşadığı değişimlere rağmen günümüze ulaşmıştır.
Tarihine Tanıklık: Hüseyin Ağa’nın Eseri
Amasya Bedesteni’nin tarihi, 1483 yılına dayanmaktadır. II. Bayezid’in kapı ağalarından Hüseyin Ağa tarafından inşa edilen bu bedesten, o dönemin mimari özelliklerini yansıtarak şehrin dokusuna özel bir hava katmıştır. Hüseyin Ağa’nın Amasya ve çevresindeki birçok hayratını barındıran bu bedesten, vakıflarına gelir sağlamak amacıyla inşa edilmiştir.
Depremle Sarsılan Tarih: 1668 Depremi ve Bedesten
Ne var ki, tarih boyunca birçok olaya tanıklık eden Amasya Bedesteni, 1668 yılında yaşanan büyük depremde büyük zarar görmüştür. Hüseyin Ağa’nın hayratı, depremin yıkıcı etkileri altında kalarak ciddi hasar almıştır. Bu noktada, bedestenin ayakta kalması ve onarılması için uzun bir süre bekleyiş başlamıştır.
Zamanın Şairi Ziya Bey’in İmar Çalışmaları: 1865 Yılındaki Müdahale
1865 yılında Amasya Mutasarrıfı Ziya Bey’in (Şair Ziya Paşa) yönetimi sırasında başlatılan imar çalışmaları, Amasya Bedesteni’ni de etkilemiştir. Ancak bu çalışmalar sırasında bedesten, yeniden ihya edilmemiş, aksine, kurşun kaplamaları sökülerek kubbeleri yıkılmış ve üzerine yapılan çatı ile kapatılmıştır. Ancak, bu çatı uzun ömürlü olmamış, bir süre sonra çökerek bedesteni açık bir hale getirmiştir.
Restorasyonla Yeniden Doğuş: 1971 Yılında Hayat Buldu
Amasya Bedesteni, uzun yıllar boyunca harap hale gelmiş ve sadece duvarları ayakta kalmış bir şekilde varlığını sürdürmüştür. Ancak, 1971 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir restorasyonla bedesten, adeta ikinci bir yaşama kavuşmuştur. Bu restorasyonla, 500 yıla yakın bir süredir dimdik ayakta duran bedesten, tekrar eski ihtişamına kavuşmuş, kubbeleriyle bir kez daha şehre tarihini hatırlatmaktadır.
