Arastalı Bedesten: Tokat’ın Tarihi Değerlerinden Birisi
Arastalı Bedesten, Tokat ilinde yer alan tarihi bir yapıdır ve Cumhuriyet Dönemi müzelerinden olan Tokat Müzesi’nin bulunduğu mekandır. Müzecilik faaliyetlerine 1926 yılında Anadolu Selçuklu Dönemi’ne ait bir tıp medresesi olan Gökmedrese binasında başlayan Tokat Müzesi, yıllar içinde eser sayısının artmasıyla depoların yetersiz kalması nedeniyle yeni bir mekana ihtiyaç duymuştur. Bu ihtiyaç ve mevcut binanın restorasyon ihtiyacı göz önüne alınarak, Tokat Müzesi 3 Mart 2012 tarihinde şehir merkezindeki tarihi Sulusokak’ta bulunan ve bir Osmanlı yapısı olan Arastalı Bedesten’e taşınmıştır.
Tarihi ve Mimari Özellikler
Arastalı Bedesten’in ne zaman ve kim tarafından yapıldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak, günümüze ulaşan kalıntılardan ve tarihi kaynaklardan yapıya ait olduğu tahmin edilen zaman aralığı XV. ve XVI. yüzyıllardır. Bedesten, kesme taştan yapılmış olup, cephesi tuğla dizileri ile bölümlere ayrılarak hareketlendirilmiştir. Kareye yakın dikdörtgen planlı olan bedestenin, kuzey ve güney yönlerinde dışarıya açılan yuvarlak kemerli kapıları bulunmaktadır. İçerisi üç sıra halinde üçer paye ile bölümlere ayrılan bedestenin üzeri yuvarlak dokuz kubbe ile örtülmüştür. Ayrıca, bedestenin iki yanında ince uzun dikdörtgen planlı iki arastası bulunmaktadır. Bu arastaların da kuzeyi ve güneyinde dikdörtgen söveli üzerinde birer dikdörtgen pencere bulunan kapıları vardır.
Kültürel ve Tarihi Değer
Arastalı Bedesten, Osmanlı döneminde kıymetli eşyaların satıldığı kapalı çarşılar olan bedestenlerin tipik bir örneğidir. İnşa edildiği dönemde ekonomik hayatın merkezi olan bedestenler, günümüzde tarih ve kültür turizmi açısından büyük önem taşımaktadır. Arastalı Bedesten, Tokat Müzesi’nde arkeolojik eserlerin sergilendiği bir alan olarak kullanılmaktadır. Müzede, Tokat’ın tarihi kronolojisinin Geç Kalkolitik Dönem’e kadar indiğini gösteren buluntular ve Roma Dönemi’ne ait eserler de ziyaretçilere sunulmaktadır.
Sonuç
Arastalı Bedesten, Tokat’ın tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Osmanlı dönemine ait ekonomik ve ticari hayatın izlerini taşıyan bu yapı, günümüzde müze olarak kullanılarak ziyaretçilere tarihi ve kültürel bir deneyim sunmaktadır. Arastalı Bedesten ve içinde bulunan Tokat Müzesi, şehrin geçmişini ve kültürünü tanımak isteyenler için önemli bir durak olmaya devam etmektedir.
