Şanlıurfa, tarihi zenginlikleri ve kültürel derinliğiyle ünlü bir şehir olup, Eski Ömeriye Camii bu zengin mirası temsil eden önemli dini yapılarından biridir. Tütüncü Pazarı’nda yer alan bu cami, tarihi boyunca çeşitli dönemlerde geçirdiği tamiratlar ve onarımlar ile öne çıkar.
İlk Temeller: Hz. Ömer Dönemine Dayanan Tarih
Eski Ömeriye Camii, tarihi köklerini Halife Hz. Ömer’in (r.a) (634–644) hilafeti dönemine kadar uzatır. Dış kapının üzerindeki kitabeye göre, bu camii bu dönemde inşa edilmiş ve Hz. Ömer’in adaleti ve mütevazılığına ithaf edilmiştir. Bu, caminin sadece dini bir mekan olmanın ötesinde, aynı zamanda tarihî bir belge ve saygı duruşu olduğunu gösterir.
Onarımlar ve Yeniden Canlandırmalar: 1301, 1772, 1911
Eski Ömeriye Camii, tarihi süreç içinde birçok tamirat ve onarımdan geçmiştir. Son cemaat yerindeki bir kitabeye göre, 1301 tarihinde Ahmed Hacı Durmuş Siraceddin oğlu Ustad Muhammed Ağa tarafından tamir edilmiştir. Cami bahçesindeki kitabeye göre ise, 1772 yılında Hacı Firuz Beğ tarafından tamir edilmiştir. Tarihi dokusunu koruma amacıyla gerçekleştirilen bu onarımlar, caminin zamanla kazandığı değeri vurgular.
Osmanlı Padişahının İmzası: Sultan Reşad Dönemindeki Onarım
Ömeriye Camii, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerine de tanıklık etmiştir. Caminin avlusundaki kitabeye göre, Osmanlı padişahlarından Sultan Reşad’ın (1909-1918) döneminde 1911 tarihinde bir onarım görmüştür. Bu, caminin zaman içinde sadece yerel halka değil, aynı zamanda Osmanlı döneminin mimari estetiğine de hizmet ettiğini gösterir.
Hat Sanatının İzleri: Hattat Behçet Arabi’nin Elinden
Eski Ömeriye Camii’nin iç kapısının doğu tarafındaki kitabe, Urfalı Hattat Behçet Arabi tarafından yazılmıştır. Bu kitabe, caminin estetik değerini artıran bir sanat eseri olarak öne çıkar.
Sonuç: Şanlıurfa’nın Tarihî ve Kültürel Mirası
Eski Ömeriye Camii, tarih boyunca yaşadığı dönemlerin izlerini taşıyan, onarımlarla güçlenen ve günümüze ulaşan önemli bir dini ve kültürel mirası temsil eder. Tütüncü Pazarı’ndaki bu tarihî yapı, Şanlıurfa’nın zengin geçmişine ve kültürel derinliğine vurgu yaparak, ziyaretçilere tarihî bir yolculuk ve manevi bir atmosfer sunar.
