Kocaeli gezilecek yerler açısından ülkemizde en çok alternatifi bulunan illerden birisidir. Marmara bölgesinde yer almasına karşın bazı yerlerinde Karadeniz bölgesinin özelliklerini de taşıması iklim ve bitki örtüsü açısından oldukça renkli bir zenginliğe sahip olmasına olanak tanıyor. Doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi ve kültürel birikimiyle de öne çıkmaktadır.
Kocaeli gezilecek önemli yerler açısından ülkemizde önde gelen şehirlerden birisidir. Eski çağlardan beri birçok ticaret ve göç yollarının kesişim noktası olarak önem kazanmış, bu sebeple sık sık mücadelelere ve savaşlara sahne olmuştur. Özellikle İstanbul’a yakın olması hasebiyle İstanbul’dan evvel ilk buralar zapt edilerek İstanbul kuşatılmak istenmiştir. Coğrafi konumu nedeniyle ilk çağlardan beri birçok medeniyete ev sahipliği yaparak büyük bir kültürel birikime sahip olmayı başarmıştır.
Ülkemizde önemli sanayi bölgelerinden olan Marmara Bölgesi içerisinde bulunan Kocaeli, en kalabalık nüfusa sahip illerden birisidir. Yaklaşık 2 milyon civarı vatandaşımızın yaşadığı şehirde önemli sanayi dallarının üretim tesisleri, fabrikaları ve teknik birimleri yer almaktadır. Lojistik açıdan da önemli bir kesişim noktasında yer alması hasebiyle hem kara hem de deniz taşımacılığıyla ciddi bir pay sahibidir.
Kocaeli ili hem Marmara hem de Karadeniz’e kıyısı olması hasebiyle bir nevi yarımada şeklindedir. Yaklaşık 3.400 m2 yüzölçümüne sahip şehir, yüzölçümü açısından ülkemizin en küçük 7. Şehridir. Fakat nüfusa oranlandığında ise en kalabalık şehirlerin başında gelmektedir. Asya ve Avrupa kıtalarını birleştiren doğal bir liman konumundaki İzmit Körfezi, en işlek deniz yollarından birisidir. Saman Dağları şehrin önemli bir kısmına oksijen ve ormanlık alan sağlarken aynı zamanda Bursa İli ile sınırını da belirlemektedir. Bölgede çok sayıda irili ufaklı akarsular ve bunların oluşturduğu verimli ovalar bulunmaktadır.
Bölgenin en büyük gölü olan Sapanca’nın bir kısmı Sakarya sınırlarında kalırken bir kısmı da Kocaeli’de kalmaktadır. İklim olarak hem Karadeniz hem de Akdeniz ikliminin karakteristik özelliklerini barındırmakla beraber ikisi arasında bir geçiş noktası olduğunu söyleyebiliriz. Böylelikle dağlık kesimlerde soğuk ve sert iklim hakim olurken denize yakın kesimlerde ılıman bir hava görünür. Yine buna bağlı olarak hem tipik Marmara bölgesi bitki örtüsü hem de Karadeniz bitki örtüsü özelliklerine rastlamak mümkündür.
Kocaeli ili Başiskele, Çayırova, Darıca, Derince, Dilovası, Gebze, Gölcük, İzmit, Kandıra, Karamürsel, Kartepe ve Körfez olmak üzere toplamda 12 adet ilçeye sahiptir. Nüfus yoğunluğu açısından bakıldığında en kalabalık ilçe olarak Darıca göze çarpmaktadır.
Kocaeli Gezilecek Yerler Listesi
Kocaeli gezilecek yerler listesi oluştururken epey zorlandığımızı söyleyebiliriz. Yukarıda da belirttiğimiz gibi coğrafi konumu ve doğal güzellikleri nedeniyle tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, birçok tarihi ve kültürel mirasa sahip bir şehirdir. Hal böyle olunca gezilecek tarihi ve turistik yerler açısından oldukça zengin bir liste ortaya çıkıyor. Biz burada Kocaeli’ye gelip de mutlaka gezilip görülmesi gereken belli başlı yerleri sıralayarak siz değerli okurlarımıza yardımcı olmaya çalışacağız. Bu yerlerin haricinde vaktiniz olduğu müddetçe diğer yerleri de mutlaka görmenizi öneririz.
- Hannibal Anıt Mezarı
- Eskihisar Kalesi
- Beşkayalar Tabiat Parkı-Başiskele
- Akçakoca Bey Anıt Mezarı
- Kocaeli Arkeoloji Ve Etnografya Müzesi
- Ballıkayalar Vadisi
- Kefken Adası
- Tarihi Tren İstasyonu
- Sapanca Gölü
- Cirbin Ali Mağarası
- Gültepe Nekropolü
- Mimar Sinan Köprüsü
- Konca Lahdi
Hannibal Anıt Mezarı
Hanibal Anıt Mezarı Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün isteği ve katkılarıyla Gebze’nin güney taraflarında bugünkü bulunan yerine yaptırılmıştır. M.Ö. 247 – 183 yılları arasında yaşamış ünlü bir siyasetçi ve komutan olan Hannibal Barca, dönemine damgasını vurmuştur. Gere siyasi zekası gerekse mütevazı kişiliği ve karakteri ile nam salan Hannibal, tarihin gördüğü en büyük komutanlardan birisi olarak anılmaktadır. Bu büyük komutana saygı ve büyük değer gösteren ülkemiz, öldüğü yer olarak tahmin edilen yere anıt mezar yaptırarak ziyarete açmıştır. Kocaeli gezilecek tarihi yerler arasında özellikle Hristiyan turistler için buranın önemi son derece büyüktür.
Eskihisar Kalesi
Kocaeli gezilecek yerler arasında tarihi dokusu ve önemi ile Eskihisar Kalesi bambaşka bir yere sahiptir. Kale ilk olarak Bizans döneminde yapılmış ve o dönemki önemli ticaret noktalarından birisi olan limanı korumak için kullanılmıştır. Osmanlılar döneminde de benzer amaçlarla kullanılan kale 1998’de restore edilerek tarihi mirasımıza kazandırılmıştır. Kale girişi konser vb. etkinlikler için halkın kullanımına açılarak değerlendirilmiştir.
Beşkayalar Tabiat Parkı
Beşkayalar Tabiat Parkı, doğal güzelliği ve zengin bitki örtüsü ile Kocaeli gezilecek önemli yerler listesinde kendine hemen ilk sıralarda yer bulmaktadır. Harika bir manzarası olan Beşkayalar, aynı zamanda açık hava rekreasyonu açısından son derece zengin olup yaban hayatı için önemli mağaralar, yaylalar ve akarsuları bünyesinde barındırmaktadır. Tüm bu özellikleri açısından çadır kampları, yürüyüş güzergahları ve dinlenme alanları ile yoğun ziyaretçi akınına uğramaktadır.
Akçakoca Bey Anıt Mezarı
Akçakoca Bey Anıt Mezarı¸ Kocaeli gezilecek tarihi yerler arasında hemen ilk sıralarda gelmektedir. Bilindiği üzere Akçakoca Bey, Osmanlı Beyliği’nin ilk yıllarında büyük başarılara imza atmış, Akçakoca, Sapanca ve Kandıra bölgelerini fethederek Osmanlı Beyliği’ne katmıştır. Ertuğrul Gazi’nin yanı sıra Osman Gazi ve Orhan Gazi dönemlerinde yaşayarak onlara silah arkadaşlığı yapmış, dönemin en önemli komutanlarından ve gazilerinden birisi olarak tarihe geçmeyi başarmıştır.
1234 doğumlu olan büyük komutanın ismi “ hayli, oldukça beyaz” anlamına gelen ve Kayı Boyu’nun izlerini taşıyan “Akça” kelimesi ile “büyük, ulu, ihtiyar” anlamlarına gelen “Koca” kelimesinden oluşmaktadır. Dönemin en önemli isimlerinden olan Akçakoca Gazi, Konuralp, Samsa Çavuş, Saltuk Alp, Gazi Abdurrahman ve sonradan Müslüman olan Bizans kökenli Köse Mihal gibi dönemin en ünlü gazileri ve Alpleri ile birlikte Osmanlının kuruluşuna büyük katkılar sağlamışlardır. İzmit seferine çıkacağı esnada Kandıra’da vefat etmiş ve tıpkı Ertuğrul Gazi’nin vasiyetinde olduğu gibi otağının bulunduğu tepeye gömülmeyi vasiyet ettiği için bugünkü kabrinin bulunduğu yere defnedilir. Bugünkü anıt mezarının da içerisinde bulunduğu bölgeye Akçakoca Gazi’ye saygı emaresi olarak Kocaeli denilir.
Kocaeli Arkeoloji Ve Etnografya Müzesi
Ünlü Alman mimarı Otto Ritter tarafından tasarlanarak 1873 -1910 yılları arasında inşa edilen Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, tarihi gar binaları, su deposu, tamir atölyeleri, 2 tekel deposu ve lojman binasından oluşan bir alanda yer almaktadır. Burada adından da anlaşılacağı üzere Roma ve Osmanlı dönemleri ağırlıklı olmak üzere arkeolojik kazılarda çıkarılan eserler sergilenmektedir.
Ballıkayalar Vadisi
Ballıkayalar Vadisi, Gebze ilçesi sınırlarında yer alan Tavşanlı Köyü’ndeki doğal sit alanı ve tabiat parkıdır. 1,5 km uzunluğundaki vadinin genişliği 40 ila 80 m arasında değişmektedir. Bir tür karstik yapı olan vadi, kireç taşlarının erimesi sonucunda oluşmuş doğal jeomorfik şekilleriyle dağcılar için uğrak noktalardan birisi olmaktadır. Vadi boyunca çeşitli şelaleler, göl ve travertenlerin yanı sıra seyir terası denilen alanlar bulunmaktadır. Yürüyüş alanlarının yanı sıra çadır kampları için oldukça müsait bir doğal yapısı bulunmaktadır.
Kefken Adası
Kefken Adası, Karadeniz’de bulunan ve üzerinde insanların yaşadığı tek ada olması hasebiyle Kocaeli gezilecek turistik yerler listesinde ayrı bir öneme sahiptir. Aynı zamanda tarihi bir dokusu bulunan adada Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinden kalma kale surları ve su kuyuları bulunmaktadır. Amatör su altı avcıları ile zıpkınla levrek, kefal gibi balıkların avlanması için gayet uygun bir alandır.
Tarihi Tren İstasyonu
Tarihi tren istasyonu tıpkı arkeoloji ve etnografya müzesinde olduğu gibi Alman mimar Otto Rittel imzası taşımaktadır. 21 dönümlük bir arazide bulunan tarihi yapı 1873 -1910 yılları arasında inşa edilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında çok sayıda yerli ve yabancı devlet adamları tarafından kullanılan gar, 2006 yılında restore edilerek müze haline getirilmiştir. Bir kısmı ise Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından hizmet binası olarak kullanılmaktadır.
Sapanca Gölü
Sapanca gölü, Kocaeli ile Sakarya arasında, Adapazarı Ovası’nda uzunca bir çukurda yer alan tatlı su gölüdür. 47 km2 yüzölçümü havzasıyla beraber 252 km2 ye kadar çıkabilmektedir. Göçmen kuşların uğrak noktalarından birisi olan gölde aynı zamanda birçok tatlı su balığının avlanması yapılabilmektedir.
Cirbin Ali Mağarası
Yaklaşık 2 km uzunluğuna sahip olduğu düşünülen Cirbin Ali Mağarası, çok sayıda sarkıt ve dikitlerle doludur. Yapılan çalışmalar neticesinde henüz 100 m kadar kısmı girilebilmiş olan mağarada damlataşı oluşumları devam etmektedir. Bu açıdan Kocaeli gezilecek yerler listesinde mutlaka yer alması gerektiğini düşündüğümüz önemli yerlerden birisidir.
Gültepe Nekropolü
Karayollarının yaptığı yol çalışmaları esnasında ortaya çıkan Gültepe Nekropolü, İzmit merkeze 2 km mesafedeki Gültepe Mahallesi’nde TEM otoyolu kenarında bulunmaktadır. Bizans dönemine ait kutsal yapıların kalıntıları ve Antik Çağ nekropolünün bulunmasının ardından bölgede arkeolojik kazıalr yapılmıştır. Çalışmalar neticesinde bulunan göz yaşı şişesi, küp, ayna gibi Roma dönemine ait buluntular Kocaeli Müze Müdürlüğü’ne kazandırılmıştır.
Mimar Sinan Köprüsü
Yaklaşık 5 asırlık bir geçmişi olan Mimar Sinan Köprüsü, adından da anlaşılacağı üzere dünyaca ünlü mimarımız Mimar Sinan tarafından Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle yaptırılmıştır. 16. Asrın başlarında ainşa edilen köprü Kocaeli gezilecek tarihi yerlerden birisi olarak 3 kemerli, boşaltma gözleri olan bir taş köprüdür. Günümüze kadar hiçbir restorasyona ihtiyaç duymadan gelebilmiş olması Mimar Sinan’ın ustalığını ve köprünün sağlamlığını gözler önüne sermesi bakımından önemli bir detaydır.
Konca Lahdi
Konca Lahdi, M.S. II. yüzyıla dayanan bir Roma mezarıdır. Bölgede Roma mezarı olarak da isimlendirilen lahit, Bitinya coğrafyasındaki diğer lahitlere benzemektedir. Kocaeli gezilecek turistik yerler arayanlar için burasını rahatlıkla önerebiliriz. Lahidin deniz bakan kısmında yer alan kitabede “ Artemata ve Artemidoros’un oğulları Poidonei ve Apollonios kızı Tatia yaşarken bu lahdi kendilerine hazırlattılar. Yoldan geçenlere ve denizden geçenlere selam olsun” yazmaktadır. Diğer yüzünde ise bir erken ve kadın ile ayakta duran bir hizmetçi figürü görülmektedir.
Kocaeli Tarihi
Bilinen en eski Kocaeli tarihi ilk çağlara dayanmakta olup bölgenin o zamanki ismi Bitinya olarak kayıtlara geçmiş bulunmaktadır. Günümüzde Başiskele ilçesi sınırlarında bulunan bölgede Megara ve Atinalılar M.Ö. 712’de Astakus adını verdikleri bir yerleşim yeri kurarak burada hayat sürmeye başlamışlardır. Bu yer daha sonra Skylax ve Olbia olarak anılmaya başlamıştır. Bir süre sonra bölge halkı bugünkü İzmit ilçesi civarında bulunan bölgeye gelerek yerleşmişlerdir. Bitinya Krallığı yıkılana kadar burası başken olarak kalmış ve kurucusu olan I. Nikomidis’in adına ithafen Nicemodia olarak isimlendirilmiştir.
Takvimler 284 yılını gösterdiğinde İmparator Diocletian burayı fethederek Doğu Roma’nın başkenti yapmıştır. İmparator Kostantin ise İstanbul’u başkent yaparak buradan taşınmıştır. Başkentin İstanbul olmasının ardından şehir önemini giderek yitirmeye başlamış ve bir daha eski şaşalı günlerine geri dönememiştir. 11. asrın sonlarına doğru Kocaeli bölgesi Selçuklu hakimiyetine girmiştir. Fakat haçlı seferleri hasebiyle bu hakimiyet çok sürmeyerek komutan Aleksios Komnenos tarafından hakimiyeti altına alınmıştır.
Bölgenin yeniden Türk- İslam hakimiyetine girmesi çok sürmedi ve Orhan Bey’in bir uç beyi olan Akçakoca Gazi tarafından alınarak yönetimi Osmanlılara geçmiş oldu. Osmanlılar bölgeye ilk olarak İznikmid adını vermiş olup daha sonra İzmid olarak kullanmaya başlamıştır. Günümüzde ise İzmit adını almış ve 1888’de Sancak olmuştur. 19. yüzyılda demiryolunun kente ulaşması ile birlikte bölge yeniden canlanarak ticari ve toplumsal yaşamda ilerleme kat etmeye başlamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla beraber Kocaeli, önce İngilizler tarafından ardından da Yunanlılar tarafından işgale uğramıştır. Çok sürmeyen bu işgal İstiklal mücadelesi ile 28 Haziran 1921’de sona ererek bölge işgalcilerden arındırılmıştır. Cumhuriyet dönemiyle birlikte önemli bir sanayi, ticaret ve ulaşım noktası olarak gelişmeye başlayan şehir, aynı zamanda İstanbul’a yakınlığı ile de hızlı bir gelişme göstermeye başlamıştır.
Kocaeli Yöresel Yemekleri
Kocaeli yöresel yemekleri en az gezilecek yerleri kadar çeşitlidir. Tarihin hemen her döneminde yaşam izlerinin bulunduğu şehirde köklü bir mutfak olmaması zaten normal olmazdı. Bölgede yetişen sebzeler ve tarım ürünlerinin çeşitliliği mutfağına da yansımaktadır. Gelin hep birlikte bu lezzetlere biraz daha detaylı bir şekilde göz atalım.
- Höşmerim: Kandıra ilçesinde höşmeni olarak da anılan tatlının kökeni çok eskilere dayanmaktadır. Genel olarak Hıdrellezde yapılan tatlının içerisinde bolca taze peynir ve tereyağı bulunmaktadır. Yapımı son derece kolay olup görünüşü ve kıvamı muhallebiyi andırmaktadır.
- Hindi Dolması: Daha çok yılbaşında yapılan hindi dolması genellikle özel günlerde ve davetlerde servis edilmektedir. Yapımı oldukça meşakkatli olup çok da zaman istemektedir. İçeriğinde muhtelif malzemeler bulunan bir karışımla hindinin içinin doldurulması ve etrafına da serpiştirilmesiyle meydana gelir.
- Cızlama: Bölgenin kendine has lezzetlerinden birisi olan cızlama, görüntüsüyle akıtma ve krepi andırsa da onlardan farklı olarak maya ile yapılmaktadır. Günün her anında sıkça yenen bu lezzet sacda veya tavada pişirilerek kısa sürede hazırlanabilmektedir.
- Sütlü Kabak Tatlısı: Bal kabağından yapılan sütlü kabak tatlısı bölgenin en önemli lezzetlerinden birisidir. Üzerine tercihen Hindistan cevizi, fıstık veya fındık eklenerek servis edilen tatlının içinde ise bal kabağının yanı sıra süt, şeker ve unu da bulunmaktadır.
- Kiremitte Alabalık: Alabalık genelde ızgara olarak yapılırken Kocaeli Maşukiye’de kiremitte alabalık olarak servis edilmektedir. Daha önce hiç tatmadıysanız bu lezzeti mutlaka denemelisiniz.
- Umaç Çorbası: Kocaeli gezilecek yerler arasına umaç çorbası içilecek bir yerin mutlaka eklenmesi gerekir. Yapımı gayet basit olan çorba özellikle kış ayları için adeta koruyucu bir kalkan ve ilaç gibidir.
- Kokulu Üzüm Suyu: Daha çok bölge halkı tarafından hazırlanan kokulu üzüm suyu, en olgun üzümlerin toplanarak kaynatılması sonucunda elde edilmektedir. Olgun halde toplanan üzümler bez torbalarda iyice süzüldükten sonra yaklaşık yarım saat kaynatılır. Uzun ömürlü olabilmesi için güneş ışığı olmayan bir yerde bekletilmelidir.
- Beziryağı: Bölgene yetiştirtilen keten tohumunun soğuk pres veya ıslatılması ile edilen beziryağı, sağlık açısından oldukça faydalıdır. Doğrudan besin takviyesi olarak da kullanılabilir.
- Ciğceli Kavurma: Pirinç veya bulgur pilavlarından birisinin üzerine süt kaymağı veya kuşbaşı etle hazırlanan ciğceli kavurma, bölgenin en mühim yemeklerinden birisidir. Bölge halkı tarafından süt kaymağına çiğce denmesinden ötürü bu yemeğe ciğceli kavurma adı verilmiştir.
- Mancarlı Kandıra Pidesi: Kocaeli’nin kendine has bitkilerinden birisi olan mancar, aynı zamanda pidesine de malzeme olmayı başarmıştır. Mancarlı Kandıra pidesi olarak tanınan bu lezzet, görüntüsü itibariyle ıspanağı andırmaktadır.
- Tavuklu Keşkek: Kocaeli’nin en köklü ve lezzetli yemeklerinin başında şüphesiz tavuklu keşkek gelmektedir. Aşurelik buğday, tereyağı ve didiklenerek hazırlanmış tavuk parçalarından oluşan harika bir lezzettir.
Kocaeli yöresel yemekleri ve lezzetleri yukarıda bahsedilen lezzetlerin yanı sıra Değirmendere fındığı, dartı, pişmaniye, Yarımca kirazı, Kandıra yoğurdu, erik marmeladı, öğre tatlısı, nazlı tatlısı, ebegümeci ve kuru helva gibi daha pek çok farklı yöresel lezzetleri ve yemekleri bulunmaktadır. Yolunuz Kocaeli ’ye düşsün veya düşmesin bu lezzetleri bir gün mutlaka tatmanız gerektiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
[alert-note]Kocaeli Gezilecek Yerler başlıklı yazımız ilginizi çektiyse İstanbul’da Gezilecek Adalar yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz. Bizi İnstagram üzerinden @yaz_tatilii adresinden takip edebileceğinizi unutmayınız.[/alert-note]
