Konaklı Rum Kilisesi, Niğde’nin tarihi ve kültürel miraslarından biridir. Bazilika planına sahip olan kilise, bazalt cinsi taştan yapılmıştır. Batıda bir arteks ve içeride boyuna uzanan üç nefi vardır. Kilisenin üst örtüsü orta nef üzerinde kırma çatı ve yan neflerde beşer küçük kubbe ile örtülüdür. Narteks, 4 sütunlu olup, yanlarda birer paye üzerine oturmaktadır. Ortada büyükçe bir kemer bulunurken, iki yanda ise iki küçük kemer yer almaktadır.
Mimari Detaylar ve Süslemeler
Konaklı Rum Kilisesi’nin mimari detayları oldukça dikkat çekicidir. Ön cephede bulunan büyük kemerin üzerinde çatıya yakın bir noktada dekoratif paye üzerinde vazodan çıkan hayat ağacı motifi ve cepheyi taçlandıran yanlardan başlayan yukarı doğru kademeli olarak çıkan kalın bir silme bulunmaktadır. Alttaki pencereler kemerlidir ve kemer üstleri kör kemerler ve dekoratif payelerle süslenmiştir. Narteksten ana mekâna giriş üç kapıdan sağlanmaktadır. Ana kapının üzerinde ve hemen solundaki kapı üzerinde kemer aynası içerisinde kitabeleri bulunmaktadır ve 1844 tarihi okunmaktadır. Doğuda kilisenin dışına taşan apsisler görülmektedir. Bir ana apsis ve yan apsisler (diakonikom ve prothesis) kilisenin öne çıkan mimari özelliklerindendir.
Tarihi ve Kültürel Önem
Konaklı Rum Kilisesi, bölgenin tarihine ve kültürel yapısına önemli bir katkı sunmaktadır. 1844 tarihli kitabe ve mimari özelliklerinden anlaşıldığı üzere, kilise uzun yıllar boyunca hizmet vermiş ve çeşitli toplumsal ve dini etkinliklere ev sahipliği yapmıştır. Bazilika planı ve süslemeleriyle dikkat çeken kilise, ziyaretçilerine tarihi bir yolculuk yapma fırsatı sunmaktadır.
Koruma ve Restorasyon
Konaklı Rum Kilisesi, Niğde’nin kültürel miraslarından biri olarak koruma altındadır. Kilisenin tarihi ve mimari yapısının korunması ve gelecek nesillere aktarılması için restorasyon çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar sayesinde kilisenin özgün yapısı ve tarihi dokusu korunarak geleceğe taşınmaktadır.