Mardin, birçok medeniyet için eşik olan ve tarihten kokular taşıyan şehirlerimizden biridir. Mardin tarihi ve kültürel anlamda birçok güzelliği bünyesinde barındırmaktadır. Filmlere, dizilere konu olan ve tarihin tozlu sayfalarında epeyce adından söz ettiren Mardin hakkında merak edilen bilgilere bu yazımızda yer verdik. Mardin Gezilecek Yerler konusunda Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan ve bir çok alternatif gezi planına dahil edebileceğiniz illerimizden birisidir. Öncelikle yazımıza bu şehrin gezilecek yerlerini inceleyerek başlayalım.
Mardin Gezilecek Yerler
Mardin Gezilecek Yerler ile onlarca misafirine ev sahipliği yapan ve ziyaretçilerini günlerce kendisine bağlayan tarih kokan şehirlerimizden biridir. Birçok kültürün ve inancın da bir arada bulunduğu yerlerden birisi olan Mardin’de gezilecek onlarca yerin her birini sizler için derleyemesek de birçoğuna yer vermeye çalıştık.
Mardin Kalesi
Mardin kalesi, şehrin simgelerinden biri olarak var olan ve Mardin yerlileri tarafından da bir hayli sevilen yerlerden biridir. Yerliler tarafından Kartal Yuvası adı ile bilinen kalenin tarihi neredeyse 1600 yıllık. Bu nedenle de kale birden fazla medeniyetin yuvası olmuştur. Kaleyi görmeye gittiğinizde göreceğiniz ova manzarası sizi büyüleyebilir. Mezopotamya ovasına doğrudan bir bakış atabileceğiniz kalenin ne kadar çok insan gördüğünü biz bile tahmin edemiyoruz.
Sümerlilerden Osmanlılara gelene kadar birçok uygarlığa ev olan bu coğrafyada her yer yaşanmışlık dolu. Şu an ziyarete açık olmadığı için Mardin kalesi ziyaret edilemiyor. Ancak düzenli olarak takip etmenizde fayda var çünkü her an ziyarete açılabilir. Mardin kalesinin altında bulunan Zinciriye Medresesi de ziyaret etmeye değer yerlerden biridir.
Zinciriye Medresesi, Mardin ili merkez bölümünde bulunuyor. Melik Necmettin İsa adındaki Artuklu Sultanı tarafından yapılan medresenin ilk adı Sultan İsa Medresesi olsa da günümüzde Zinciriye Medresesi adı ile anılmaktadır. 14. Yüzyılda yapılmış olan ve günümüze kadar sağlam bir şekilde gelmeyi başarmış olan medrese Mardin Kalesinin altında bulunmaktadır.
Kaleye ulaşım sağladıktan sonra etrafındaki medreseleri mutlaka gezmeniz tavsiye edilir. Çok uzaklardan dahi dikkat ettiğinizde görebileceğiniz medrese turistlerin bir hayli ilgisini çekmektedir.
Zinciriye Medresesi
Zinciriye Medresesi, Mardin manzarasını izleyebileceğiniz güzel yerlerden biridir. Burada hava sizi gerçekten memnun edecek kadar güzel. Bu medresenin bir hikayesi de var. Kral Şad Buhari hastalanır ve buraya yerleşir. Ateşe tapan bir kral olan Buhari iyileştikten sonra da 12 yıl süre ile burada yaşamaya devam etmiştir. Kralın medrese civarında yaşaması beraberinde oraya yerleşen bir halkı da getirmiştir. Bölgeye yerleşen askerler ve halktan kimseler medresenin civarını canlandırmış ve bir yaşam alanı olarak kullanmıştır.
Mardin kalesi hakkında söylenen birçok söz ve şiir var. Günümüzde kale ilk hali gibi bulunmuyor ancak hala ayakta kalan birçok uzvu var. Yani kaleyi görme fırsatı bulursanız mutlaka ziyaret etmenizi öneririz. Kaleye gelmişken Zinciriye Medresesi civarını da ziyaret etmeyi unutmayın.
Deyrulzafaran Manastırı
Deyrulzafaran, günümüzde hala kullanılan manastırlardan biridir. Burada Süryaniler tarafından hem dini hem de eğitim amaçlı faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Mardin ziyaretiniz sırasında bu manastıra da uğrayarak tarihin canlı bir halini gözlemleme fırsatını ele geçirebilirsiniz. Süryaniler için Mardin gerçekten önemlidir. Çünkü tarihsel olarak da kendilerini temsil eden en eski yapıların bulunduğu şehir olarak bilinmektedir.
Deyruzafaran Manastırı gezisi yaparken öncelikle karşınıza Süryani patriklerin mezarları çıkacaktır. Zaten manastırın inşa edilmesi de yine Süryaniler tarafından gerçekleştirilmiştir. Bir tapınak olarak inşa edilen manastır güneş tapınağı adına sahipti. Süryaniler tarafından anlatılan hikayelere göre manastırın civarında önceleri safran adı verilen çiçekler açmaktaymış. Bu çiçeklerin açma nedeni de manastırın inşasında özellikle tohumlarının kullanılmış olması imiş.
Deyrulzafaran Manastırı Süryaniler tarafından tapınak olarak kullanılmışken Romalılar tarafından da bir çeşit kale olarak kullanılmıştır. Manastır inşa edildikten sonra yanına Kubbeli Kilise gibi farklı yapılar da inşa edilmiştir. Bu yüzden manastırın seveni bir hayli fazla. Manastıra girdiğinizde kafanızı kaldırıp tavana bakmayı unutmayın. Tasarımı ve desenleri ile gerçekten dikkat çekiyor.
Kırklar Kilisesi
Kırklar kilisesi diğer adı ile Mor Behnam kilisesi yine Mardin Merkez’de bulunan tarihi yapılardan biridir. Milattan sonra 6. Yüzyıla kadar dayanan bir tarihi olduğu düşünülmektedir. Kilisenin yapılma amacı Mor Behnam ve onun kız kardeşinin hatırasını uzun yıllar yaşatmaktır. Kilise hala hizmet vermektedir.
Ayrıca Ortodoks Hristiyanların ibadet etmek için kullandığı kilise, Süryani halk için de bir ibadet merkezi olarak kullanılmıştır. Kilisede 1799 ile 1928 yılları arasında okul olarak faaliyet gösteren bir kurum bile bulunmaktaymış. Yani kilisenin yerine göre okul olarak kullanıldığı da olmuştur. Kilisenin üç adet giriş kapısı bulunuyor. Bununla birlikte çan kulesi ve avlu da görebileceğiniz yerler arasında yer alıyor.
Kasımiye Medresesi
Kasımiye Medresesi, Mardin’de bulunan en büyük yapılardan biridir. İlk yapıldığı dönemde Artukluların coğrafyada hakim oldukları biliniyordu. Medresenin tamamlanması ise 15. Yüzyılda Akkoyunlu sultanı Sultan Kasım tarafından gerçekleştirilmiştir. Dini yönelimler için kullanılan ve aynı zamanda tıp eğitimi verilen medresede yıllarca eğitim verilmiştir. Oldukça etkileyici ve şık olan görüntüsü mimarisinin göz alıcı olmasını sağlıyor.
Mardin Ulu Cami
Mardin Ulu Cami, Mardin denildiğinde akla gelen ve en çok bilinen camilerden biridir. Hatta günümüzde Mardin denildiğinde Mardin’in simgelerinden biri olarak var olduğunu da söylemek gerekir. Artuklu döneminde inşa edilmiş olan Mardin Ulu Cami, Artuklu mimarisini görebileceğiniz en güzel eserlerden biridir. Caminin 1176 tarihinde yaptırıldığı biliniyor. Camiyi inşa eden kişi ise 2. Kutbüddin İlgazi olarak bilinmekte.
Dara Antik Kenti
Dara Antik Kenti birçokları tarafından Dara Mezopotamya Harabeleri olarak da bilinen ve Oğuz köyünde bulunan bir yerleşim yeridir. Geçmişte yerleşim yeri olarak kullanılan ve günümüzde yerleşim yeri kalıntıları var olan bu antik kent Mardin Merkez’e yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Kentin Milattan sora 505 yılında kurulduğu biliniyor. Kurulma amacı ise askeri üs olarak kullanılmasıydı.
İmparator Anastasius’un kurduğu bilinen antik kent tarih içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Antik kentin içerisinde bulunan kalıntılara göre döneminde içerisinde kilise, saray ve kale gibi yerleşim yerlerinin de bulunduğu biliniyor.
Ayrıca antik kentin etrafında mağaradan yapılmış ev kalıntıları da görebilirsiniz. Bu kalıntılar antik kente ait değildir. Romalıların yaşam sürdüğü dönemlerden kalma evlerdir. Eğer burada yapılan kazılar sonucu ortaya çıkan kalıntıları görmek isterseniz mutlaka Mardin Müzesi’ni ziyaret edin. Müzede yer alan tarihi objeler ve kalıntılar gerçekten ilgi çekicidir.
Dara Antik Kenti’ni ziyaret etmeye her gittiğinizde yeni şeyler görebilirsiniz. Çünkü kentin hala yüzde 30 kadar bir kısmı ortaya çıkarılabilmiştir. Yani kentin büyük bir kısmının da hala toprak altında olduğu biliniyor.
Mardin Müzesi
Mardin Müzesi, Mardin civarında bulunan ve yapılan kazılar sonucu ortaya çıkan, tarih kokan bir şehrin tarih dolu müzesidir. Müze binası 1895 yılında yapılmıştır. Yapılma amacı Süryani Katolik patrikhanesi olarak kullanılması idi. Uzun zamanlar boyunca dini işlevlerin yerine getirilmesi, askeri faaliyetlerin gerçekleştirilmesi, sağlık evi gibi farklı görevler için kullanılmıştır.
Günümüzde ise Mardin Müzesi olarak faaliyet gösteren yapı ilk kez 1995 yılında müze olarak açılmıştır. Müzede coğrafyaya eli değmiş olan her medeniyetten kalıntılar sergilenmektedir. Tarihin bu denli içinden olan bu şehir hakkında merak ettiklerini öğrenmek için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri de Mardin Müzesi ziyareti gerçekleştirmek.
Arkeolojik eserler ilginizi çekiyorsa Mardin Müzesi sizin için harika bir durak olabilir. Müzeye giriş ücreti 8 tl civarında tutmakta. Yıl yıl fiyatlar değişse de insanların müzeden gelir elde etmek gibi bir dertleri yok. Bu nedenle ufak ödemeler ile müze ziyaretini gerçekleştirebilirsiniz.
Bu arada Mardin Müzesi girişlerinde müze kart da aktif olarak kullanılabilmektedir. Müze yılın belli dönemlerinde farklı saatlerde hizmet verirken belli dönemlerinde de farklı saatlerde hizmet vermektedir. Müze Şar mahallesinde bulunuyor. Otobüs ile de ulaşım sağlanabiliyor.
Surur Hanı
Surur hanı Mardin’de gezilebilecek olan güzel yerlerden biridir. Merkez’de bulunan ve diğer birçok yapıya göre daha iyi bir şekilde günümüze gelebilen bir yapı. Tahmini olarak 17. Ya da 18. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti tarafından yaptırıldığı biliniyor. İki katlı bir yapısı bulunmaktadır. Hana girdikten sonra içerisinde faaliyet gösteren işletmeleri görebilirsiniz. Hediyelik eşya almaktan tutun da yemek yeme faaliyetlerine kadar birçok işlemi rahatlıkla gerçekleştirebileceğiniz gerçek bir handır.
Meryem Ana Kilisesi
Meryem Ana Kilisesi, Mardin ziyaretlerinde mutlaka uğranması gereken ve inanç merkezi olarak bilinen yerlerden biridir. Yine Süryaniler tarafından çok değer verilen bir merkezdir. Kilisenin 1986 yılında inşa edildiği biliniyor. Antakya Patriği İgnatios Antuhan Semheri tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinen kilisenin sevenleri bir hayli fazla.
Mardin Evleri
Mardin Evleri, meşhur filmlere konu olan taş evler. Şehir içinde tarihi her yerde hissetmenizi sağlayan bu evler gerçekten ilgi odağı olmaya layık yerlerden biridir. Evlerin sarı kalker taşından yapıldığı biliniyor. Bu taş yazın aşırı sıcaktan kışın da aşırı soğuktan koruyan harika bir özelliği bulunmaktadır. Mardin evlerini gezerken kendinizi tarihin içinde sanabilirsiniz.
Mardin Nerede?
Mardin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan ve bir hayli merak edilen, birçok film ve dizinin çekildiği şehirlerimizden biridir. Dicle ve Fırat nehirlerinin arasında bulunan ve nevi şahsına münhasır bir karakteri olan bu şehri gezmek için birkaç gün yeterli olmayabilir. Çünkü mimarisi ve tarihi ile herkesi büyüleyen şehir hem yöresel lezzetleri, adetleri hem de muhteşem coğrafyası ile onlarca gezilecek harika yere sahip. Bu nedenle Mardin gezisi planlarken mutlaka 1 hafta süre ayırmaya özen göstermeniz önerilir.
Ülkemizin en kalabalık şehirleri listesinde 26. sırada bulunan şehri Mardin insanı da bir hayli ilgi çekicidir. Aynı zamanda Mardin Suriye ile sınırımızda bulunmaktadır. Zaman içinde birçok farklı dine mensup insanın yaşadığı Mardin, zamanla içinde barındırdığı tüm kültürlerden etkilenmiş ve zaman içinde dönüşüp değişmeye devam etmiştir. Neredeyse 3000 yıllık bir tarihi olduğu düşünülen Mardin, Paleolitik Çağ dönemine ait kalıntılar da barındırmaktadır.
Mardin Nasıl Gidilir?
Mardin’e ulaşım söz konusu olduğunda birçok farklı seçenek değerlendirilebilir. Mardin’e ulaşmak için otobüs yolculuğu yapabilir ya da uçak ile ulaşım sağlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra karayolları aracılığı ile özel araç ile de şehre ulaşım mümkündür. Özel aracınız ile Mardin’e ulaşmak isterseniz gitmeniz gereken mesafeler hakkında birkaç maddelik bir açıklama hazırladık. İşte en çok araştırılan şehirlerden Mardin’e ulaşım bilgileri:
- İstanbul – Mardin arası özel araç ile yaklaşık 21 saat civarında sürmektedir. İki şehir arasındaki mesafe ise 1450 kilometre olarak biliniyor.
- Ankara – Mardin arası özel araç ile yaklaşık 13 saat sürmekte ve iki şehir arasındaki mesafe 1030 kilometre olarak bilinmektedir.
- Şanlıurfa – Mardin arası özel araç ile yaklaşık 2 saat 30 dakika sürmektedir. İki şehir arasındaki toplam mesafe ise 190 kilometre olarak biliniyor.
- Diyarbakır – Mardin arası özel araç ile 1 saat 20 dakika civarında sürmektedir. İki şehir arasındaki mesafe ise 90 kilometredir.
- İzmir – Mardin arası özel araç ile 16 saat 30 dakika civarında sürmektedir. İki şehir arasındaki toplam mesafe ise 1440 km olarak biliniyor.
- Bursa – Mardin arası özel araç ile 15 saat 10 dakika civarında sürmektedir. Bursa ve Mardin arasındaki toplam mesafe ise 1350 kilometredir.
- Çanakkale- Mardin arası özel araç ile 18 saat sürmektedir. Çanakkale ve Mardin arasındaki mesafe ise 1625 kilometre olarak biliniyor.
- Antalya – Mardin arası özel araç ile 13 saat 30 dakika sürmektedir. Bununla birlikte iki şehir arasındaki toplam mesafe ise 1150 kilometre olarak biliniyor.
Mardin Havayolu İle Ulaşım İmkanları
Mardin’e havayolunu kullanarak ulaşım sağlamanız da mümkün. Hatta karayolları aracılığı ile gerçekleşen yolculuklardan çok daha hızlı ve konforlu olduğunu da söylemek gerekir. Mardin Havalimanı üzerinden şehre ulaşabilirsiniz. Havalimanı ise şehre yaklaşık 20 kilometre mesafede bulunuyor.
Genel olarak Mardin’e büyükşehirlerden her gün uçak seferleri gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle de kısa sürülerde şehre ulaşmak için Mardin Havalimanı seçeneğini kullanabilirsiniz. İstanbul ile Mardin arası uçak ile 2 saat, Ankara ile Mardin arası 1 saat 30 dakika, İzmir ile Mardin arası 2 saat sürmektedir. Yurtdışından Mardin’e doğrudan uçuş bulunmamakla birlikte İstanbul aktarmalı olarak Mardin’e ulaşım sağlanabilmektedir.
Mardin İlçeleri
Ülkemizin Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Mardin’in 10 adet ilçesi bulunmaktadır. Her bir ilçesinde farklı bir hikaye ve özgünlük göreceğiniz şehirde gezilecek onlarca harika yer bulunuyor. Mardin ilçeleri hakkında aşağıda yer alan listeden faydalanarak Mardin’in ilçelerini inceleyebilirsiniz. İşte Mardin’de yer alan ilçeler:
- Nusaybin,
- Mazıdağı,
- Kızıltepe,
- Midyat,
- Dargeçit,
- Ömerli,
- Yeşilli,
- Derik,
- Savur,
- Mardin (Merkez)
Mardin Yöresel Lezzetleri
Mardin’in yüzyıllar öncesine dayanan tarihi beraberinde köklü bir kültür birikimini de beraberinde getirmiştir. Böylece Mardin yöresel lezzetleri de artarak günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Peki Mardin yöresel lezzetleri nelerdir? Aşağıda yer alan listede Mardin’e gittiğinizde mutlaka denemeniz gereken lezzetleri sizler için derledik. Bu lezzetleri denemeden Mardin’e gittim demeyin. Çünkü Mardin yöresel lezzetleri gerçek anlamda insanın damağında tadı kalan lezzetleri barındırıyor. İşte Mardin yöresel lezzetleri:
- Lebleniye Çorbası,
- zingil
- Un çorbası
- Kahiye tatlısı
- Kiliçe
- Firkiye
- Accin
- dizme
- İkbebet
- maklube
- Soğan kebabı
- Sembusek
- Güzel
- Kıtel Raha
- İncasiye
- Kaburga dolması
- İşkembe dolması
- yazıyorum
- İyi
- Alluciye
- Hashu
- Kahiye tatlısı
- Cevizli sucuk
- Mırra
- Sumak şerbeti
Yukarıda yer alan lezzetlerin yanı sıra Mardin usulü pişen onlarca yemek de bulunuyor. Her bir lezzetin yeri ayrı ve unutulmaz olsa da en çok tercih edilen ve işletmelerde bulunabilecek olan lezzetleri sizler için derledik. Bir kültüre ne kadar fazla yemek sığabilir diye düşünmenize neden olabilir ancak Mardin kültürü gerçek anlamda akılda kalan lezzetlerin de kültürüdür. Mardin hakkında merak ettiğiniz bilgileri sizin için derledik. Ülkemizin kültür kokan şehirlerinden biri olan Mardin hakkında yazılabilecek onlarca şey bulunmaktadır.
[alert-note]Mardin Gezilecek Yerler başlıklı yazımızı okuyup Mardin’e gitmeye karar verdiyseniz, ayrıca Doğu Ekspresi Turu Gezi Rehberi yazımızı okuyarak Kars’a tren yolculuğu ile nasıl gelebileceğiniz hakkında da bilgi sahibi olmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca bizi İnstagram üzerinden @yaz_tatilii adresinden takip edebileceğinizi unutmayınız.[/alert-note]