Sultanhan: Tarih ve Mimari
Sultanhan, Aksaray’ın tarihî dokusunda izler bırakan, göz kamaştırıcı bir yapıdır. Sultanhanı Kasabası’nda yer alan bu kervansaray, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad tarafından 1229 yılında inşa edilmiştir. Daha sonra, 1278 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından genişletilmiştir. Sultanhan, Anadolu’nun ticaret yolları üzerinde stratejik bir konumda bulunmasıyla önem kazanmıştır.
Geometrik Süslemelerle Bezenmiş Portal
Sultanhan’ın yazlık kısmının girişinde, geometrik şekillerle süslenmiş muazzam bir portal bulunmaktadır. Sivri kemerin hemen altında “Elminnetül Lillah” yani “Kudret Allah’ındır” duası yazılıdır. Mukarnaslı dış portal nişini çeviren süs kemerinin her iki tarafında altıgen madalyonlar içinde detaylar yer almaktadır. Bu portal, ziyaretçilere tarihin derinliklerine doğru bir yolculuk başlatır.
Avluda Gizem Dolu Bir Mescit
Sultanhan’ın avlusuna adım attığınızda, dikkatinizi çekecek bir yapı daha vardır: avlunun ortasında dört kemer üzerine dayanan bir mescit bulunmaktadır. Bu mescit, Selçuklu süsleme sanatının en güzel örneklerinden birini sergilemektedir. Avluda ayrıca arabalara mahsus revaklar, yolculara mahsus odalar, salonlar, hamamlar ve ambarlar bulunmaktadır.
İhtişamlı İç Mimarlık
Sultanhan’ın iç kısmına geçildiğinde, kışlık bölümde karşınıza tonozla örtülü bir yapı çıkar. Kare kasetli dört kısa, sekizer ayak dizisi, beş sahana ve ortadaki büyük sahana sahip olan bu bölüm, mimari açıdan muhteşem bir örnektir. Kubbe, mukarnaslı tromplar üzerine oturur ve süslemeleriyle ziyaretçilere görsel bir şölen sunar. İç portal, geometrik yıldız geçmeler ve rozetlerle işlenmiştir, mimari zerafetiyle dikkat çeker.
Sultanhan’ın Önemi ve Etkisi
Sultanhan, Anadolu’nun tarihî mirasında önemli bir yer işgal eder. Ticaret yollarının korunması ve konaklama ihtiyacının karşılanması amacıyla yapılan bu kervansaraylar, Anadolu’nun ekonomik ve kültürel hayatında kritik bir rol oynamıştır. Sultanhan’ın mimari özellikleri, Selçuklu dönemi sanatının ve mühendisliğinin önemli bir örneğidir.
Sultanhan, sadece Aksaray’ın değil, Türkiye’nin ve dünyanın önemli tarihî yapılarından biridir. Tarih ve mimarinin harmanlandığı bu muazzam yapı, ziyaretçilerine geçmişe bir yolculuk ve estetik bir deneyim sunmaktadır.
