Aksaray’ın tarihi zenginliklerinden biri olan Sümbüllü Kilise, eşsiz mimarisi ve tarihî dokusuyla ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunuyor. İki katlı manastır mekânları ve freskolarıyla dikkat çeken bu kilise, Aksaray’ın kültürel mirasına önemli bir katkı sağlamaktadır.
Tarihî ve Mimari Özellikleri
Sümbüllü Kilise, tek nefli ve uzunlamasına dikdörtgen plana sahip bir yapıdır. 20. yüzyıl başında Çerkeşli Hacı Gökmen tarafından Safranbolulu Rum ustalara yaptırılmıştır. Kilisenin manastır mekânları ise iki katlı olarak kaya kütlesine ustalıkla oyulmuştur. Alt katta kilise, üst katta ise bir merdivenle ulaşılan beşik tonozlu bir mekân bulunmaktadır.
Cephe alt kısımda kabaca şekillendirilmiştir, ancak üst kısımda duvar payeleri ile beş mekan birimine ayrılmış ve bu bölmelere yuvarlak kemerli kapılar ve kör nişler eklenmiştir. Özellikle üst kısımdaki itina ile işlenmiş kör arkadlı silme cephe, kilisenin mimari zarafetini vurgulamaktadır.
İç Mekân ve Freskolar
Tek nefli kilisenin düz tavanına, doğuda basık bir kubbe oyulmuştur. Yan odalardan güneydeki düz tavanlı, kuzeydeki ise beşik tonozludur. Batıda ise narteks, kilise ve güney yan odayı birbirine bağlamaktadır. Freskolar, 10. ve 12. yüzyıllar arasına tarihlenmektedir. Kilisenin iç mekânındaki freskolar, dönemin sanat anlayışını ve dini motiflerini yansıtarak ziyaretçilere tarihi bir yolculuk sunmaktadır.
Freskoların Konuları
- Apsis Kubbesi: Mikail ve Cebrail arasında Meryem Blakhernatissa.
- Güney Duvarı Üst Şerit: Piskoposlar.
- Güney Duvarı: Müjde.
- Apsis: Koimesis (Meryem’in ölümü).
- Kuzey Duvarı Apsis: İsa’nın Tapınağa Takdimi.
- Ana Mekân Kubbesi: İsa Pantokrator.
- Güney Duvarı: Fırında Üç İbrani Genci ve diğer azizler.
Bu freskolar, dönemin sanatının ve dini inançlarının kilise duvarlarına ustalıkla işlendiği birer sanat eseridir. Her bir detay, ziyaretçilere tarihi ve dini bir hikaye anlatırken, mimari özellikler de kilisenin zarafetini ve estetik değerini vurgular.
Sonuç olarak
Sümbüllü Kilise, Aksaray’ın kültürel mirasını oluşturan önemli yapılarından biridir. Tarihi zenginlikleri, freskoları ve benzersiz mimarisiyle bu kilise, ziyaretçilere geçmişe bir pencere açma fırsatı sunar. Tüm bu özellikleriyle Sümbüllü Kilise, Aksaray’ın tarihî ve kültürel dokusunu koruyarak gelecek nesillere aktarmak adına önemli bir rol üstlenmiştir.
