Veli Paşa Hanı: Çorum’un Tarihi ve Mimari Mirası
Çepni Mahallesi’nde yer alan Veli Paşa Hanı, Çorum’un tarihi ve mimari mirasları arasında önemli bir yere sahiptir. Yozgat Beylerinden Veli Paşa tarafından yaptırılan han, vakıflar aracılığıyla günümüze ulaşmıştır. Hanın yapım tarihi ve özellikleri hakkında detaylı bilgiler, Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde yer alan vakfiyelerde bulunmaktadır. Hanın, 2 Muharrem 1283 (1867) ve 23 Muharrem 1303 (1887) tarihli vakfiyelerde yer aldığı ve çevresinin tarif edildiği belirtilmektedir.
Mimari Yapı ve Özellikler
Veli Paşa Hanı, 1000 m2’lik bir alanı kapsamakta olup, iki katlı olarak inşa edilmiştir. Sadece ön cepheye bakan köşk bölümü ise üç katlıdır. Osmanlı Dönemi hanlarına örnek teşkil eden han, ahşap ve kargir malzeme kullanılarak yapılmıştır. Hanın uzun yıllar otel olarak işletildiği bilinmektedir. 1982 yılında çizilen rölöve projesine göre, alt kattaki taş avlu etrafında at arabalarının bağlandığı bölüm, depolar ve kahvehaneler bulunmaktaydı. Avlunun iki başındaki ahşap merdivenlerle üst kata çıkılmakta olup, üst katta 35 tane han odası yer almaktaydı.
Tarihi Değer ve Restorasyon Çalışmaları
Veli Paşa Hanı, Çorum’un tarihi ve kültürel mirasını yansıtan önemli bir yapıdır. Hanın tarihi değeri ve mimari yapısı, bölgenin geçmişine ışık tutmaktadır. Hanın çevresindeki tarihi dokunun korunması ve hanın restore edilerek turizme kazandırılması için çalışmalar yapılmaktadır. Han, 1914 yılında tamamen yanmış olmasına rağmen, vakıf torunu ve mütevellişi Şevket Bey tarafından 1915-16 yıllarında eski yapısına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.
Veli Paşa Hanı, Çorum’un tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtan önemli bir yapıdır. Osmanlı döneminden günümüze ulaşan han, mimari yapısı ve tarihi dokusuyla ziyaretçilerine benzersiz bir deneyim sunmaktadır.
